Gospodarka miejska

W XIX w. Jędrzejów bez wątpienia spełniał różne funkcje, ale – co należy bardzo wyraźnie podkreślić – charakter funkcjonalny miasta zmieniał się w czasie. W pierwszej ćwierci XIX w., tj. do momentu kasaty zakonu cystersów, było to centrum gospodarczo-administracyjne dóbr klasztornych z silnie rozwiniętą funkcją handlową. Odbywające się w mieście jarmarki i targi miały jednak jedynie lokalny zasięg. Po supresji klasztoru oo. Cystersów Jędrzejów przestał spełniać funkcję centrum majątkowego, bo przejęte na własność skarbu Królestwa Polskiego dobra poklasztorne sukcesywnie zaczęto rozsprzedawać.
Zmiany jakie zaczęły się dokonywać w Jędrzejowie od lat 20. XIX w. spowodowały jednak, że miasto uzyskało nowe funkcje. Przede wszystkim dzięki przywilejowi na dwa ośmiodniowe jarmarki na konie, Jędrzejów przekształcił się w ośrodek handlowy o znaczeniu ponadregionalnym, a nawet międzynarodowym. Dwa razy do roku na jarmarki przybywały rzesze kupców z całego Królestwa Polskiego, a nawet z Rosji i Austrii. Dzięki temu miasto ożywało, a mieszkańcy bogacili się.
Jeśli mówimy o sprawach gospodarczych, to warto zaznaczyć, że Jędrzejów nie był typowym miastem handlowym. Jarmarki na konie odbywały się bowiem tylko dwa razy w roku, a cotygodniowy targ czwartkowy, zwany chłopskim, nie zapewniał tak wielkich zarobków, żeby handel mógł być podstawowym źródłem dochodów dla jego mieszkańców. Część mieszkańców utrzymywała się więc z rzemiosła, a zdecydowana ich większość – z rolnictwa. Biorąc zatem pod uwagę całość spraw gospodarczych, należy skonstatować, że Jędrzejów niejako „na co dzień” był miastem handlowo-rzemieślniczo-rolniczym, a ośrodkiem handlowym stawał jedynie w czasie jarmarków świętojańskiego i świętomichalskiego.